TIN TỨC – SỰ KIỆN

Thay men máy tính có nên tự làm tại nhà?

Biên tập Nguyễn Tiến

09/01/2024

9000

Mainboard là một trong những linh kiện quan trọng nhất của máy tính, đóng vai trò kết nối tất cả các linh kiện khác lại với nhau. Khi mainboard bị hư hỏng, máy tính sẽ không thể hoạt động được. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến hư hỏng mainboard, chẳng hạn như:

Do chập điện, cháy nổ
Do sử dụng quá tải
Do lỗi phần mềm
Do quá trình lắp đặt, tháo lắp không đúng cách

Khi mainboard bị hư hỏng, bạn có thể lựa chọn sửa chữa hoặc thay men máy tính. Nếu mainboard bị hư hỏng nặng, sửa chữa chỉ mang tính chất tạm thời và có thể gây ra những hư hỏng khác trong quá trình sử dụng. Do đó, thay thế mainboard là giải pháp tối ưu hơn.

Cùng tìm hiểu về Mainboard – Bo mạch chủ là gì?

Mainboard hay còn gọi là bo mạch chủ là một bảng mạch in đóng vai trò kết nối các thiết bị thông qua các đầu cắm hoặc dây dẫn phù hợp. Mainboard được coi là linh kiện quan trọng nhất của máy tính, đóng vai trò kết nối tất cả các linh kiện khác lại với nhau, tạo thành một hệ thống máy tính thống nhất.

Cấu tạo của mainboard bao gồm các thành phần chính sau:

Socket CPU: Đây là nơi gắn CPU, bộ xử lý trung tâm của máy tính.
Khe cắm RAM: Đây là nơi gắn RAM, bộ nhớ truy cập ngẫu nhiên của máy tính.
Khe cắm mở rộng: Đây là nơi gắn các thiết bị mở rộng như card màn hình, card âm thanh, card mạng,…
Cổng kết nối: Đây là nơi kết nối máy tính với các thiết bị ngoại vi như màn hình, bàn phím, chuột,…

Mainboard có nhiều loại khác nhau, tùy theo từng hãng sản xuất và từng dòng sản phẩm. Tuy nhiên, nhìn chung, các loại mainboard đều có các chức năng và cấu tạo tương tự nhau.

Chức năng của mainboard bao gồm:

Kết nối các linh kiện khác lại với nhau: Mainboard là cầu nối giữa CPU, RAM, các thiết bị mở rộng và các thiết bị ngoại vi.
Cung cấp nguồn điện cho các linh kiện: Mainboard có hệ thống nguồn điện, cung cấp điện cho các linh kiện khác.
Kiểm soát hoạt động của các linh kiện: Mainboard có hệ thống điều khiển, kiểm soát hoạt động của các linh kiện khác.

Mainboard đóng vai trò quan trọng trong việc vận hành máy tính. Nếu mainboard bị hư hỏng, máy tính sẽ không thể hoạt động được. Do đó, việc lựa chọn mainboard phù hợp là rất quan trọng. Khi lựa chọn mainboard, cần lưu ý các yếu tố sau:

Loại CPU: Mainboard phải có socket phù hợp với CPU mà bạn muốn sử dụng.
Loại RAM: Mainboard phải có khe cắm RAM phù hợp với loại RAM mà bạn muốn sử dụng.
Các cổng kết nối: Mainboard phải có các cổng kết nối phù hợp với các thiết bị ngoại vi mà bạn muốn sử dụng.
Các tính năng khác: Ngoài các yếu tố trên, bạn cũng có thể cân nhắc các tính năng khác của mainboard như khả năng ép xung, khả năng hỗ trợ các thiết bị mới,…

Các loại bo mạch chủ (Mainboard) đang có trên thị trường hiện nay

Các loại bo mạch chủ (Mainboard) đang có trên thị trường hiện nay được phân loại theo kích thước, loại CPU tương thích và các tính năng.

Phân loại theo kích thước

ATX: Đây là loại mainboard phổ biến nhất hiện nay, có kích thước lớn nhất (305mm x 244mm). Mainboard ATX thường có nhiều khe cắm mở rộng và cổng kết nối, phù hợp cho các hệ thống máy tính cao cấp.
Micro-ATX: Đây là loại mainboard có kích thước nhỏ hơn ATX (244mm x 244mm). Mainboard Micro-ATX phù hợp cho các hệ thống máy tính cỡ trung bình hoặc nhỏ.
Mini-ITX: Đây là loại mainboard có kích thước nhỏ nhất (170mm x 170mm). Mainboard Mini-ITX phù hợp cho các hệ thống máy tính mini hoặc máy tính chuyên dụng.

Phân loại theo loại CPU tương thích

Intel: Mainboard Intel được thiết kế để tương thích với các CPU Intel. Mainboard Intel thường có nhiều tính năng và hỗ trợ ép xung tốt hơn mainboard AMD.
AMD: Mainboard AMD được thiết kế để tương thích với các CPU AMD. Mainboard AMD thường có giá thành rẻ hơn mainboard Intel.

Phân loại theo các tính năng

Khả năng ép xung: Một số mainboard hỗ trợ ép xung, cho phép người dùng tăng tốc độ xung nhịp CPU để cải thiện hiệu suất.
Hỗ trợ RAID: Một số mainboard hỗ trợ RAID, cho phép người dùng kết hợp nhiều ổ cứng thành một nhóm để tăng tốc độ truy cập dữ liệu.
Hỗ trợ các thiết bị mới: Một số mainboard hỗ trợ các thiết bị mới như Wi-Fi 6, Thunderbolt 4,…

Khi lựa chọn mainboard, cần lưu ý các yếu tố sau:

Loại CPU: Mainboard phải có socket phù hợp với CPU mà bạn muốn sử dụng.
Kích thước: Mainboard phải có kích thước phù hợp với thùng máy mà bạn sử dụng.
Các tính năng: Mainboard phải có các tính năng phù hợp với nhu cầu sử dụng của bạn.

Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại bo mạch chủ (Mainboard) đang có trên thị trường hiện nay.

Cấu tạo chính trên một bo mạch chủ mainboard

Một bo mạch chủ (mainboard) là trung tâm của một hệ thống máy tính, kết nối và điều khiển các thành phần khác nhau để hoạt động cùng nhau. Dưới đây là cấu tạo chính trên một bo mạch chủ:

Khe cắm CPU (CPU Socket):
- Đây là vị trí cho vi xử lý trung tâm (CPU) của máy tính. CPU chịu trách nhiệm thực hiện các phép toán và quản lý hoạt động của hệ thống.
Chipset:
- Chipset là một tập hợp các vi mạch được tích hợp trên bo mạch chủ để quản lý và điều khiển các chức năng khác nhau của hệ thống, bao gồm cả giao tiếp giữa các thành phần.
Khe cắm RAM (DIMM Slots):
- Khe cắm RAM là nơi để lắp đặt bộ nhớ chính (RAM) của máy tính. RAM là nơi lưu trữ dữ liệu tạm thời cho các ứng dụng và hệ điều hành.
Khe cắm PCIe (PCI Express Slots):
- Các khe PCIe được sử dụng để gắn kết các card mở rộng như card đồ họa, card mạng, card âm thanh, và các thiết bị khác.
Kết nối SATA:
- Các cổng SATA được sử dụng để kết nối ổ cứng và thiết bị lưu trữ khác với bo mạch chủ.
Cổng USB, HDMI, Ethernet, Audio:
- Bo mạch chủ cung cấp các cổng kết nối ngoại vi như USB, HDMI, Ethernet, và cổng âm thanh để kết nối với các thiết bị ngoại vi như chuột, bàn phím, màn hình, và loa.
CMOS Battery:
- Pin CMOS giữ lại cấu hình BIOS/UEFI của bo mạch chủ khi hệ thống không hoạt động hoặc khi mất nguồn điện.
Kết nối nguồn (ATX Power Connector):
- Đây là nơi cấp nguồn từ nguồn điện ATX để cung cấp điện cho bo mạch chủ.
BIOS/UEFI Chip:
- Chip này chứa các thông tin cấu hình và hệ điều hành cơ bản để khởi động máy tính.
Header và cổng Front Panel:
- Các header và cổng này được sử dụng để kết nối nút nguồn, đèn LED và các cổng khác trên bảng điều khiển trước của máy tính.
Khe M.2 và SATA Express:
- Khe M.2 được sử dụng để gắn các ổ đĩa SSD M.2. SATA Express là một chuẩn mới để kết nối các thiết bị lưu trữ nhanh chóng.
VRM (Voltage Regulator Module):
- VRM chịu trách nhiệm điều chỉnh và cung cấp điện áp cho CPU, đảm bảo nó hoạt động ổn định và hiệu quả.
Cooling Solution:
- Nhiều bo mạch chủ có các kết cấu và khe làm mát để hỗ trợ quạt làm mát CPU và các kỹ thuật làm mát khác.
Debug LEDs và nút Power/Reset:
- Một số bo mạch chủ cung cấp các tính năng như debug LEDs để theo dõi lỗi và nút Power/Reset để kiểm soát máy tính.

Đây chỉ là một số thành phần chính trên một bo mạch chủ thông dụng và cấu trúc có thể thay đổi tùy thuộc vào mô hình và nhà sản xuất.

Mainboard – Bo mạch chủ PC có tác dụng gì?

Bo mạch chủ (Mainboard) của máy tính là một thành phần quan trọng, có tác dụng liên kết và điều khiển các thành phần khác nhau của hệ thống máy tính. Dưới đây là những tác dụng chính của bo mạch chủ:

Kết nối CPU (Central Processing Unit):
- Bo mạch chủ chứa khe cắm cho CPU, nơi mà trái tim của hệ thống máy tính được gắn vào. CPU thực hiện các phép toán và quản lý các tác vụ của máy tính.
Kết nối RAM (Random Access Memory):
- Khe cắm RAM trên bo mạch chủ là nơi để lắp đặt bộ nhớ chính của máy tính. RAM lưu trữ dữ liệu tạm thời để nhanh chóng truy cập và sử dụng bởi CPU.
Kết nối Card đồ họa và Card mở rộng:
- Bo mạch chủ cung cấp các khe cắm PCIe (Peripheral Component Interconnect Express) để gắn kết card đồ họa, card âm thanh, card mạng, và các thiết bị mở rộng khác.
Kết nối ổ đĩa và thiết bị lưu trữ:
- Các cổng SATA và khe M.2 trên bo mạch chủ được sử dụng để kết nối các ổ đĩa cứng (HDD), ổ đĩa thể rắn (SSD), và các thiết bị lưu trữ khác.
Chipset và hệ thống tản nhiệt:
- Chipset là một tập hợp các vi mạch điều khiển các chức năng khác nhau của hệ thống. Bo mạch chủ cũng chứa các phần tản nhiệt để giữ nhiệt độ ổn định và bảo vệ các thành phần khỏi quá nhiệt.
Kết nối USB, HDMI, Ethernet và âm thanh:
- Bo mạch chủ cung cấp các cổng kết nối ngoại vi như USB, HDMI, Ethernet, và cổng âm thanh để kết nối với các thiết bị như bàn phím, chuột, màn hình, loa, và mạng.
CMOS Battery:
- Pin CMOS giữ lại cấu hình BIOS/UEFI của bo mạch chủ khi hệ thống không hoạt động hoặc khi mất nguồn điện.
BIOS/UEFI Firmware:
- BIOS (Basic Input/Output System) hoặc UEFI (Unified Extensible Firmware Interface) là chương trình firmware chạy ngay sau khi máy tính được bật, quản lý cấu hình và khởi động hệ điều hành.
Debug LEDs và nút Power/Reset:
- Một số bo mạch chủ cung cấp các tính năng như debug LEDs để theo dõi lỗi và nút Power/Reset để kiểm soát máy tính.
VRM (Voltage Regulator Module):
- VRM điều chỉnh và cung cấp điện áp cho CPU để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả.
Kết nối nguồn (ATX Power Connector):
- Đây là nơi cấp nguồn từ nguồn điện ATX để cung cấp điện cho bo mạch chủ.
  Bo mạch chủ chơi một vai trò quan trọng trong việc kết nối và điều khiển tất cả các thành phần khác nhau của máy tính, tạo nên một hệ thống hoạt động mạnh mẽ và ổn định.

Mainboard nào tốt nhất hiện nay?

Việc xác định mainboard tốt nhất hiện nay phụ thuộc vào nhu cầu cụ thể của người dùng, loại hình sử dụng máy tính, và ngân sách có sẵn. Mỗi người dùng có những yêu cầu riêng biệt về hiệu suất, tính năng, và kích thước.

Dưới đây là một số mainboard được đánh giá cao và phổ biến trong các phân khúc khác nhau:

ASUS ROG Strix X570-E Gaming:
- Loại: AMD X570
- Tính Năng Nổi Bật: PCIe 4.0, Wi-Fi 6, Aura Sync RGB, SupremeFX S1220A Codec.
GIGABYTE Z590 AORUS Master:
- Loại: Intel Z590
- Tính Năng Nổi Bật: PCIe 4.0, Thunderbolt 4, Direct 12+1 Phases Digital VRM, ESSential USB DAC.
MSI B450 TOMAHAWK MAX:
- Loại: AMD B450
- Tính Năng Nổi Bật: M.2 Shield, Core Boost, Turbo USB 3.2 Gen2.
ASRock B550 Taichi:
- Loại: AMD B550
- Tính Năng Nổi Bật: Thunderbolt 3, 14 Phases Dr.MOS Power Design, 2.5 GbE LAN.
ASUS Prime Z590-A:
- Loại: Intel Z590
- Tính Năng Nổi Bật: ASUS OptiMem II, AI Noise-Canceling Microphone, PCIe 4.0.
GIGABYTE B550 AORUS PRO AC:
- Loại: AMD B550
- Tính Năng Nổi Bật: PCIe 4.0, Wi-Fi 6, Realtek ALC1220-VB Audio Codec.
ASUS ROG Crosshair VIII Hero (Wi-Fi 6):
- Loại: AMD X570
- Tính Năng Nổi Bật: PCIe 4.0, Wi-Fi 6, ASUS SupremeFX S1220 Codec.
ASRock Z590 Extreme Wi-Fi 6E:
- Loại: Intel Z590
- Tính Năng Nổi Bật: Wi-Fi 6E, 12 Power Phase Design, Steel Slot for PCIe 4.0.

Lưu ý rằng sự lựa chọn của mainboard cũng phụ thuộc vào việc bạn sử dụng CPU nào, nhu cầu cụ thể như chơi game, làm đồ họa, hay sử dụng máy tính cho công việc nặng nhẹ, và ngân sách cụ thể của bạn. Trước khi mua, hãy kiểm tra xem mainboard có tương thích với các linh kiện khác của bạn không.

Các dấu hiệu cho thấy hư mainboard và cách xử lý

Có một số dấu hiệu cho thấy bo mạch chủ (mainboard) có thể gặp vấn đề hoặc hỏng hóc. Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến và cách xử lý:

Máy tính không khởi động:
- Dấu hiệu: Máy tính không phản ứng khi bật nguồn.
- Xử lý:
  - Kiểm tra nguồn điện và cáp nguồn.
  - Kiểm tra nút nguồn và cáp kết nối.
  - Thử sử dụng nguồn điện khác để loại trừ vấn đề nguồn.
Không có hiển thị trên màn hình:
- Dấu hiệu: Máy tính bật nhưng không có hình ảnh trên màn hình.
- Xử lý:
  - Kiểm tra kết nối cáp màn hình.
  - Thử sử dụng card đồ họa khác hoặc khe cắm PCIe khác (nếu có).
Ngừng đèn LED hoặc đèn LED một số khu vực không sáng:
- Dấu hiệu: Một số đèn LED trên mainboard không hoạt động.
  Xử lý:
  - Kiểm tra kết nối nguồn điện đến mainboard.
  - Kiểm tra trạng thái của pin CMOS.
Máy tính bật nhưng không phản ứng khi bấm nút nguồn:
- Dấu hiệu: Máy tính bật, nhưng không có phản ứng khi bấm nút nguồn.
- Xử lý:
  - Kiểm tra kết nối của nút nguồn.
  - Kiểm tra độ ẩm và bụi bẩn gây ra đoản mạch.
Máy tính bật lên nhưng gặp vấn đề khi khởi động hệ điều hành:
Dấu hiệu: Máy tính khởi động nhưng không vào được hệ điều hành hoặc bị treo.
Xử lý:
- Kiểm tra các kết nối SATA hoặc M.2 cho ổ đĩa lưu trữ.
- Cập nhật BIOS/UEFI lên phiên bản mới nhất.
Âm thanh lạ khi hoạt động:
- Dấu hiệu: Tiếng “kêu” hoặc âm thanh lạ từ mainboard khi hoạt động.
- Xử lý:
  - Kiểm tra xem có các linh kiện hoặc quạt gặp vấn đề không.
  - Kiểm tra các tụ điện trên bo mạch chủ có phình không.
Nguồn nhiệt độ cao:
- Dấu hiệu: Bo mạch chủ trở nên quá nóng khi hoạt động.
- Xử lý:
  - Kiểm tra xem các quạt làm mát có hoạt động đúng cách không.
  - Kiểm tra xem có dấu hiệu quá nhiệt không.

Lưu ý rằng nếu bạn gặp vấn đề và không thoải mái với việc tự xử lý, đặc biệt là đối với những vấn đề liên quan đến phần cứng, bạn nên liên hệ với chuyên gia máy tính hoặc đưa máy tính của bạn đến cửa hàng bảo hành để được hỗ trợ chính xác và an toàn.

Thay men máy tính có nên tự làm tại nhà?

Việc thay main máy tính có nên tự làm tại nhà hay không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:

Kiến thức và kinh nghiệm: Nếu bạn có kiến thức và kinh nghiệm về điện tử, bạn có thể tự làm tại nhà. Tuy nhiên, nếu bạn không có kinh nghiệm, bạn nên mang máy tính đến trung tâm sửa chữa uy tín.
Các dụng cụ cần thiết: Bạn cần chuẩn bị các dụng cụ cần thiết để thay main máy tính, bao gồm tua vít, thiếc hàn, mỏ hàn,… Nếu bạn không có các dụng cụ này, bạn có thể mua tại các cửa hàng điện tử.
Thời gian: Thay main máy tính là một công việc khá phức tạp và mất thời gian. Nếu bạn không có nhiều thời gian, bạn nên mang máy tính đến trung tâm sửa chữa.

Dưới đây là một số ưu điểm và nhược điểm của việc thay main máy tính tại nhà:

Ưu điểm:

Tiết kiệm chi phí: Chi phí thay main máy tính tại nhà thường thấp hơn so với mang đến trung tâm sửa chữa.
Tự do lựa chọn linh kiện: Bạn có thể tự do lựa chọn linh kiện mainboard phù hợp với nhu cầu của mình.

Nhược điểm:

Rủi ro cao: Nếu bạn không có kinh nghiệm, bạn có thể gây hư hỏng các linh kiện khác trên máy tính.
Mất thời gian: Thay main máy tính là một công việc khá phức tạp và mất thời gian.

Nếu bạn quyết định tự làm, bạn cần lưu ý những điều sau:

Chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ cần thiết.
Tìm hiểu kỹ về cách tháo lắp mainboard.
Thực hiện cẩn thận và tỉ mỉ.
Kiểm tra kỹ lưỡng trước khi lắp ráp lại máy tính.

Nếu bạn không chắc chắn mình có thể tự làm hay không, bạn nên mang máy tính đến trung tâm sửa chữa uy tín. Các kỹ thuật viên tại trung tâm sẽ giúp bạn thay main máy tính một cách an toàn và hiệu quả.

huytien